“Aaaa!” Chu Chức Trừng nghe tiếng đàn ông hét. Là tiếng Triệu Diên Gia, cậu ta mới giống người bị gà mái nhảy trên người. Mắt cậu ta mở to, lao về phía Giang Hướng Hoài, hai tay múa may đuổi con gà mái kia: “Tránh ra, nghe không! Anh, đừng sợ!”

Con gà mái kia hiển nhiên là càng thêm hoảng hốt, đập cánh điên cuồng.

Thân thể Giang Hướng Hoài biến thành pho tượng cứng đờ, anh không nói một lời, đôi môi mỏng mím chặt, mắt tối đen không thấy đáy, sắc môi lại trắng bệch.

Triệu Diên Gia không sợ gà nhưng cậu ta chưa từng bắt gà, con gà mái già bị cậu dọa kêu oang oác, bắt đầu mổ loạn xạ lên người Giang Hướng Hoài.

Mấy người dân xung quanh không tin nổi có người sợ gà tới không nhúc nhích được, không hiểu gà có gì mà sợ nên vẫn đứng nhìn cười ha ha.

Triệu Diên Gia đột ngột giơ tay tóm lấy cổ con gà, tưởng rằng đã bắt được mạng nó.

Tiêu rồi.

Chu Chức Trừng vội đứng lên, nhưng không ngăn kịp.

Con gà mái già liều mạng vung vẫy đôi cánh to của nó, vỗ phành phạch vào gương mặt tuấn tú của Triệu Diên Gia, lông gà bay đầy trời, nó dùng hết sức thoát khỏi tay cậu ta, bay loạn xạ trong không trung, vừa vỗ cánh vừa thả xuống một đống phân gà.

Triệu Diên Gia trợn mắt há hốc mồm.

May là Chu Chức Trừng nhanh chóng ra tay, nắm chắc hai cánh nó, kiềm chế lại con gà mái già đang vùng vẫy, bắt nó đem khỏi văn phòng.

Triệu Diên Gia: “Luật sư Chu đỉnh thật, con gà mái này hung dữ quá, làm em sợ muốn chết.”

Sắc mặt Giang Hướng Hoài cũng không ổn, ánh mắt bình tĩnh, trái khế cổ chậm rãi trượt lên xuống, nghe mấy lời cậu ta nói nhíu mày, mặt không biểu cảm nhìn cậu ta, “Có thể dọa em?”

Triệu Diên Gia cũng biết mình ý tốt mà làm thành chuyện xấu, không dám nói gì thêm.

Chu Chức Trừng bắt gà xong, đi rửa tay rồi rót cho Giang Hướng Hoài một ly nước ấm để anh bình tĩnh lại.

Thím Trương chủ con gà buồn cười: “Đàn ông to cao cả mét tám thế này mà sợ gà? Gan bé hơn gà.”

Giang Hướng Hoài uống hớp nước, anh vẫn nghe thấy tiếng con gà ngoài sân, cau mày, anh muốn nói nhưng cổ họng như có gì đó chặn lại, không nói nên lời.

Chu Chức Trừng giải thích: “Thím Trương, trời sinh có người sợ cái này có người sợ cái kia, thậm chí có người nghiêm trọng thì ngất xỉu luôn.”

“Người thành phố nhiều vấn đề quá, thôn chúng ta đàn ông không bắt được gà không gọi là đàn ông.” Thím Trương cau mày, “Vậy cậu ta sợ như vậy thì chuyện bị trộm gà nhà thím phải làm sao đây?”

Thím Trương nói tiếp: “10 con gà nhà thím bị tên quỷ chết yểu kia trộm. Lúc cảnh sát bắt hắn gà chỉ còn xương với nồi canh gà còn thừa. Mấy con gà tội nghiệp, thím định giữ để Tết cháu nội về mà ăn.”

Bà càng nghĩ càng giận: “Ăn một lúc 10 con gà, không sợ no chết! Cảnh sát bắt giữ nhốt vài ngày rồi lại thả ra. Tức chết thím. Tên quỷ đó còn không chịu đền tiền! Cảnh sát nói mà hắn dám không nghe!” Thím thở dài, “Luật sư Chu à, cháu có thể giúp thím nghĩ cách không? Thứ vô lương tâm này phải bị nhốt vô tù!”

“Đừng sốt ruột, thím về trước đi, lát nữa cháu liên hệ cảnh sát hỏi thăm tình hình cụ thể đã.”

“Được được được.” Thím Trương hài lòng. Trước khi đi thím còn nhìn sắc mặt tái nhợt của Giang Hướng Hoài, chắc cũng thấy một người đàn ông trưởng thành mà còn sợ gà tới mức đó cũng đau lòng, “Được rồi, lát nữa thím giết con gà kia, đừng sợ!”

Giang Hướng Hoài: “…”

Chu Chức Trừng bận rộn cả ngày, đa phần thời gian đều trả lời liên quan vấn đề nợ nần. Dân quê quen viết giấy nợ chứ không phải giấy cho vay*, nhưng cho dù là giấy nợ hay giấy cho vay thì hình thức viết cũng không đầy đủ. Đến khi đòi tiền thì không lấy lại được tiền hoặc xảy ra tranh chấp, những giấy tờ này sẽ trở thành vấn đề.

“Sau này mọi người nên viết giấy cho vay chứ đừng viết giấy nợ nữa. Lấy giấy cho vay ra có nghĩa là hai bên có quan hệ nợ nần, có hiệu lực pháp luật cao hơn. Hơn nữa nếu giấy cho vay không có ghi rõ thời hạn trả nợ thì có thể phải trả tiền bất kỳ lúc nào, không tuân theo thời hạn ba năm theo quy định pháp luật; có nghĩa là sẽ không mất quyền thắng kiện* chỉ vì hết thời gian quy định.” Chu Chức Trừng giải thích bằng cách nói đơn giản nhất.

“Vậy còn giấy nợ thì sao?”

“Giấy nợ phải trả trong vòng 3 năm. Nếu vượt qua 3 năm thì hiệu lực pháp luật giảm đi rất nhiều, rất có thể dù khởi kiện cũng không lấy lại được tiền.”

Có ông chú hỏi: “Còn giấy cho vay tiền thì cho dù bao lâu cũng đòi được sao?”

“20 năm, tốt nhất là đòi lại trong vòng 20 năm. Nhưng có ngoại lệ, nếu giấy cho vay có quy định thời gian trả nợ thì khi đến thời hạn phải tìm bên kia để đòi tiền hoặc đến tòa án khởi kiện, nếu không cũng mất quyền thắng kiện.”

“Luật sư Chu, giúp tôi nhìn xem giấy cho vay tiền viết thế này được không?”

Ông chú khác nghiêng qua nhìn, lắc đầu: “Lần trước ông không nghe kỹ rồi, số tiền trong giấy vay phải có chữ hoa chữ thường, vậy mới không bị người ta sửa số đó! Ông cũng không ghi mức lãi suất.”

“Được rồi được rồi, có mình ông hiểu, tôi không hiểu sao? Tôi chỉ muốn hỏi luật sư Chu thêm một chút!”

Chu Chức Trừng cười: “Khi làm giấy vay tiền tốt nhất nên có một biên lai, khi chúng ta cho vay tiền nên chuẩn bị kỹ một chút, tuy là phiền phức nhưng vẫn tốt hơn nếu đợi tiền về rồi lại lo lắng, phải không ạ?”

“Chắc chắn vậy rồi, trước đây tôi đã bị chuyện đó rồi! Anh em ruột cũng phải tính toán rõ ràng.”

Khi gần kết thúc, một ông cụ tóc bạc bước vào, ông đi về phía Chu Chức Trừng, do dự một lúc lâu, râu rung rung nói: “Luật sư Chu, trên bia mộ con trai tôi có tên cháu trai lớn, là con dâu tôi làm, nó không chỉ khắc sai tên cháu nội tôi mà còn đặt tên cháu nội tôi bên cạnh tên con trai tôi, vậy sẽ xui xẻo. Cháu trai lớn của tôi mấy năm nay không được may mắn gì cả.”

Ông cau mày: “Con dâu tôi còn không chịu sửa. Tôi muốn sửa, nó cũng không cho. Báo cảnh sát cũng vô dụng. Luật sư à, tình huống này phải làm sao đây?”

Hôm nay Triệu Diên Gia và Lục Hợp xem như được mở rộng tầm mắt, đầu tiên là con gà làm loạn, biết được chỉ vì tên trộm gà trộm mấy con gà không đáng mấy tiền mà gây náo loạn, còn không phải trộm vì tiền mà đem gà về hầm ăn; sau đó quá đáng hơn là ông cha chồng muốn kiện con dâu chỉ vì mê tín, chỉ vì thứ tự để tên trên bia mộ.

Ý nghĩ chân thật nhất trong lòng Lục Hợp chính là những người này quá rảnh rỗi, rảnh rỗi đến mức nhàm chán, vì những thứ không đáng giá này mà gây rối ầm ĩ.

Ông cụ thật sự tức giận: “Đứa con dâu này sau khi con trai tôi mất thì lấy chồng khác, lấy chồng thì lấy đi, còn muốn hại cháu trai tôi!”

Chu Chức Trừng hỏi: “Ông muốn cô ấy sửa tên trên bia mộ phải không? Cảnh sát nói thế nào?”

“Cảnh sát nói là chuyện nội bộ gia đình! Tôi muốn sửa luôn nhưng lại sợ làm hỏng mộ phần con trai tôi.”

Chu Chức Trừng đề nghị: “Có thể thử khởi kiện xem sao ạ.”

Trước đây tòa án huyện Nam Nhật cũng từng phán quyết về một vụ khắc bia mộ tương tự thế này.

Trời đã tối, trưởng thôn đã chuẩn bị bữa tối ở nhà, gọi nhóm Chu Chức Trừng đi ăn. Ông vừa vào thì thấy ông cụ đang quấn lấy luật sư Chu, ông nhíu mày bất đắc dĩ: “Ai dà, chú ơi, sao chú lại đến đây? Lại chuyện mộ bia kia à? Chúng ta hòa giải trong thôn là được rồi, hôm nay Thục Phân còn tố cáo với tôi nói chú lớn tuổi rồi còn cố tình đánh chết heo nhà cô ấy. Chú nhìn rắc rối chú gây ra mỗi ngày đi!”

Ông cụ mắng: “Nó sửa chữ trên bia mộ ngay cho tôi đi, tôi sẽ không đánh heo nhà nó!”

“Được được được.” Trưởng thôn nói cho có lệ, dẫn ông cụ đi, quay lại nói với Chu Chức Trừng, “Luật sư Chu, tôi đưa chú về nhà ông ấy trước nhé. Cô biết nhà tôi ở đâu rồi đó, vợ tôi làm cơm sẵn rồi, mọi người mau đi ăn tối đi.”

Mỗi lần luật sư của văn phòng luật Khai Luân đến thôn Quan làm việc đều ăn ở nhà trưởng thôn.

Nhà trưởng thôn cách cổng thôn không xa, trong sân kéo một ngọn đèn vàng, côn trùng bay lượn dưới ánh đèn. Ánh sáng phủ xuống chiếc bàn vuông nhỏ, trên bàn bày đủ loại hải sản, ở huyện Nam Nhật, rẻ nhất mà ngon nhất chính là hải sản.

Mọi người đang chuẩn bị ăn thì cửa sân có người gõ.

Thím Trương tươi cười bê một cái chậu to, bà đi nhanh vào đặt cái chậu lên bàn, mở nắp ra. Mùi canh gà thơm phức tỏa ra, có thể khơi dậy cảm giác thèm ăn của mọi người.

Bà nhiệt tình: “Nào nào, mọi người nếm thử đi, dù gì cũng còn có một con, thím đem giết con gà mái già này luôn. Hầm cả buổi chiều rồi, ngon lắm, cho mấy cô cậu luật sư bồi dưỡng, làm việc vất vả rồi.”

Giang Hướng Hoài chỉ liếc nhìn qua, người căng cứng, ngón tay siết chặt lại đến khớp xương trắng bệch, mặt không biểu cảm. Anh đứng phắt dậy, vì động tác quá đột ngột nên bất cẩn đụng vào cái bàn bát tiên, cái bàn lung lay hai lần, cái đầu gà trong chậu canh cũng lung lay theo.

Anh phun ra.

+++++++++

Chú thích: Edit chú thích ngu người hơn cả edit truyện. Dân trong nghề nếu thấy sai vui lòng nhắc nhẹ để tui sửa, tuy nhiên luật TQ có khác luật VN mình nên không áp hết bên mình thành bên kia được đâu.

Giấy nợ và giấy cho vay: Hai thuật ngữ này có sự khác biệt về tiếng Trung, mình cố gắng chuyển sang tiếng Việt theo ý hiểu và với cách diễn đạt đơn giản.

欠条: Giấy nợ. Hiểu nôm na là sự đơn phương của con nợ viết cho chủ nợ, chỉ có một bên nợ thể hiện/ký trên giấy tờ này. Giấy nợ có thể có thời hạn trả hoặc không.

Ví dụ: Hôm nay ngày tháng năm tôi A có vay/mượn của ông B một số tiền X…

借条: Giấy cho vay. Có cả hai bên, bên cho vay và bên vay, một số trường hợp có cả người làm chứng. Trên đó có ghi thời hạn vay, thời hạn trả, có thể số tiền lãi phải trả và được hai bên (+ người làm chứng) ký kết.

 Bên Trung Quốc phân biệt như thế này:

Đầu tiên, giấy vay tiền chứng minh mối quan hệ cho vay và giấy nợ chứng minh mối quan hệ nợ. 

Một khoản vay chắc chắn là một khoản nợ, nhưng một khoản nợ không nhất thiết là một khoản vay.

 Thứ hai, lý do hình thành:

Giấy vay tiền là thực tế vay mượn cụ thể. 

Giấy nợ có nhiều lý do dẫn đến việc hình thành, chẳng hạn như nợ đọng phát sinh từ việc bán hàng, nợ đọng phát sinh từ dịch vụ lao động, nợ đọng phát sinh từ hợp đồng doanh nghiệp, nợ đọng phát sinh từ việc bồi thường  hại , 

 Thứ ba, pháp luật được Tòa án nhân dân áp dụng khi tiến hành  là khác nhau.

Trong các tranh chấp phát sinh từ giấy nợ hoặc giấy cho vay tiền, trong quá trình tố tụng, Tòa án nhân dân phải xem xét  của các quyền và nghĩa vụ nêu trong giấy nợ hoặc giấy cho vay tiền phù hợp với các quy định pháp luật khác nhau. 

Vì giấy cho vay được hình thành dựa trên : “Mối quan hệ cho vay hợp pháp được pháp luật bảo vệ”, trong việc cho vay tiền, chẳng hạn như “lừa đảo”, các hoạt động cho vay nặng lãi “lợi nhuận  ” là vi phạm các điều khoản nghiêm cấm của pháp luật và các quy định, như vậy Giấy cho vay đã hình thành sẽ gây hậu quả pháp lý là các vụ kiện dân sự vô hiệu và không thể được sử dụng làm bằng chứng để các chủ thể quyền khẳng định quyền của mình. 

Giấy nợ chủ yếu xảy ra trong quá trình hoạt động giao dịch như bán hàng và bán thiếu. Các quyền nêu trong giấy nợ có được pháp luật bảo vệ hay không phụ thuộc vào việc hành vi giao dịch có tuân thủ các quy định của pháp luật hay không. (” Luật Hợp đồng Trung Quốc của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa [ 1] Điều 52, khoản 3, quy định: Hợp đồng che giấu mục đích trái pháp luật dưới hình thức pháp lý là vô hiệu ). Ví dụ: giấy nợ được hình thành từ trách nhiệm cờ bạc không thể được sử dụng làm bằng chứng để các chủ thể quyền đòi quyền lợi của mình theo quy định của pháp luật. 

 Thứ tư, không xác định ngày trả nợ nên thời điểm bắt đầu thời hiệu của hai trường hợp là khác nhau. Giấy cho vay và giấy nợ có thời hạn trả nợ đã thỏa thuận thì có cùng hiệu lực; không có thời hạn trả nợ đã thỏa thuận thì hiệu lực của giấy cho vay và giấy nợ sẽ khác nhau.

• “Giấy cho vay”: Nếu bên nợ không nêu rõ ngày trả nợ cụ thể trong giấy cho vay nghĩa là thỏa thuận của các bên về việc thực hiện khoản nợ không rõ ràng. Khoản 2 Điều 88, Đoạn 2 Nguyên thời hạn thực hiện không rõ ràng thì người mắc nợ có thể phải thực hiện nghĩa vụ với chủ nợ bất cứ lúc nào và chủ nợ có thể yêu cầu bên mắc nợ thực hiện nghĩa vụ của mình bất cứ lúc nào, nhưng phải có sự chuẩn bị cần thiết về thời gian của bên nợ. 

• Giấy nợ: theo Tòa án nhân dân tối cao ban hành ngày 26/3/1994, thời hiệu khởi kiện bắt đầu tính từ khi người mắc nợ không thực hiện nghĩa vụ trả nợ sau khi hết thời hạn trả nợ thỏa thuận và không xác định ngày trả nợ. Theo “Các nguyên tắc chung của Luật dân sự Cộng hòa nhân dân Trung Hoa” điều 140, thời hiệu sẽ bị xem là gián đoạn nếu bên chủ nợ không khẳng định quyền của mình bị xâm phạm sau khi thời hiệu gián đoạn thì thời hiệu được tính từ ngày thứ hai kể từ ngày bên chủ nợ nhận được giấy nợ do bên nợ viết. Có nghĩa là khi bên nợ viết giấy nợ thì đã cấu thành hành vi vi phạm quyền của chủ nợ, thời hiệu được bắt đầu tính từ sau ngày phát hành giấy nợ.